De perfectie (levens)kunstenaar
Stel je voor: je staat al uren voor een schildersdoek maar het lukt maar niet om de eerste streek op het doek te zetten. Alle mogelijkheden weeg je af en het liefst bekijk je voorbeelden van hoe het eruit moet komen te zien. Je bent bezig met het resultaat. Eigenlijk durf je gewoon niet, want, als je iets op het doek zet dan staat er iets van jou in de wereld. Dan heb je een ‘statement’ gemaakt, dan ben je zichtbaar geworden, dan kunnen anderen er een mening over geven. Je legt je penseel neer en gaat iets anders doen.
Dit is een voorbeeld van schilderen maar je herkent deze worsteling misschien ook wel op andere gebieden in je leven. Je hebt een droom, een doel, je wilt graag iets doen, maar telkens is er iets dat je tegenhoudt. Je laat jezelf beperken door verwachtingen van anderen (of van jezelf), je wil niemand teleurstellen, je wil niet falen en het moet gewoon perfect. Voor je het weet ben je jezelf aan het veroordelen en vliegen de negatieve gedachtes je om de oren.
Onderaan deze pagina beschrijf ik twee beeldende oefeningen om een vast patroon in beweging te krijgen. Ook kan je mijn e-book downloaden waarbij je vaardigheden leert om door je PerfectionismePiekerPatroon te breken.
Perfectionisme en piekeren gaan vaak hand in hand
Hoewel een beetje perfectionisme echt niet ongezond is, je prestaties worden zelfs gewaardeerd, kan het je ook enorm beperken bij wat je doet. Wanneer perfectionisme gepaard gaat met piekeren en een negatief gedachtepatroon kan je bijvoorbeeld angst ontwikkelen om iets fout te doen. Of je waardeert jezelf alleen nog aan de hand van je prestaties. Dit zorgt er vaak voor dat je nog harder gaat werken, nog meer je best doet, meer gaat verkrampen en je stressniveau omhoog schiet.
Je gedachtepatroon onder de loep
Hou in de gaten of je negatief aan het denken bent. Negatieve gedachten zijn heel vervelend vooral als ze je zelfvertrouwen ondermijnen. Ook is het vaak zo, hoe langer je een negatief gedachtepatroon hebt, des te moeilijker om het te doorbreken. Het is een gewoonte geworden, maar het is nooit te laat om ze te herkennen. Dat is de eerste stap.
Misschien herken je hier iets van:
- Zwart/wit denken. Er bestaat alleen goed en fout en anders niks.
- Generaliseren. “Ik doe altijd alles verkeerd.”
- Gedachten als feiten zien. “Nu zullen ze me vast dom vinden.”
Klinkt niet heel vriendelijk toch? Stel je voor dat je dit tegen een goede vriend zou zeggen. Zou het helpen of praat je iemand alleen maar meer de put in? Zie ze dus als gedachten die voorbij komen. Ze komen en ze gaan weer. Je hoeft er verder niks mee en zie ze vooral niet als dé waarheid.
Hoe kan je je PerfectionismePiekerPatroon doorbreken?
Perfectionisme en piekeren spelen zich allebei af in je hoofd. Daarom is het zo belangrijk om andere delen van jezelf te activeren: kom in beweging! Daarmee verlaag je ook nog eens je stressniveau.
Wat kan je nog meer helpen:
- Neem risico’s, doe iets heel nieuws en oefen met ‘fouten’ maken.
- Sta stil bij de dingen die goed gaan en geef jezelf complimenten.
- Maak je zelfbeeld niet afhankelijk van je prestaties.
Beeldende oefening:
“Ik ben niet creatief.” Nog zo’n ongelooflijk helpende gedachte… maar niet heus. Dan is dit misschien hét moment om een risico te nemen, iets heel nieuws te doen en te oefenen met ‘fouten’ maken.
1. Je zou eens kunnen beginnen met iets te maken wat voor je gevoel klopt qua compositie. Bijvoorbeeld teken een lijn op papier. Heel simpel. Dat kan met potlood, een hele dunne lijn. Of je tekent hem dikker door twee lijnen parallel aan elkaar te tekenen zodat de tussenruimte de lijn vormt. Dit kan natuurlijk ook met een reep papier of ander materiaal. Dan kan je kijken naar de vorm. Wil je hem recht hebben, of in een bocht, of in golven, of nog iets anders?
Wat maakt dat deze eerste tekening qua lijn en compositie voor je gevoel klopt?
2. Vervolgens maak je een tweede tekening. Dit wordt een kopie van je eerste tekening, alleen ga je er nu mee spelen. Gebruik bijvoorbeeld andere kleuren, breng de lijn meer in beweging, maak hem dikker, of juist dunner, werk in laagjes, of verzin nog iets anders. Doe vooral eens iets wat je niet direct bij die eerste tekening zou hebben gedaan. Iets wat juist tegen het perfecte en symmetrische ingaat.
Kijk eens naar je tweede tekening en benoem wat je opvalt. Let erop dat je de verschillen zo objectief mogelijk benoemt zodat je niet gaat oordelen in mooi of lelijk. Wat heeft deze tweede tekening je gebracht? Welke verschillen merk je in jezelf tijdens het maken ervan? Wat gebeurt er als je er toch een label op plakt en het ‘niet mooi’ vindt? Stort de wereld in? Tel je nu niet meer mee?
Het grappige is dat in de ‘lelijkste’ dingen en de grootste fouten, vaak de mooiste schatten verborgen liggen waaruit groei kan ontstaan. De tekeningen hoef je niet aan anderen te laten zien. Je kan het voor jezelf houden, als een onderzoek en oefening voor jezelf. Je hebt nu een eerste stap gezet om uit je PerfectionismePiekerPatroon te stappen.
Ga er actief mee aan de slag.
Meer weten over hoe je je PerfectionismePiekerPatroon kunt doorbreken? Download dan (gratis) dit e-book met meer tips, informatie en (beeldende) oefeningen die je op weg helpen.
